Communicatie

 Lichaamstaal van honden

• Leer de betekenis van staart, oren en gezichtsuitdrukkingen.
• Begrijp lichaamshouding en spierspanning als indicatoren van emoties.

Let bijvoorbeeld eens op de volgende situaties:

Als jij (of iemand anders) jouw hond aait of knuffelt, vindt hij dit dan echt prettig of zie je dat hij gaapt of tongelt (met zijn tong over zijn neus gaat)? Dat is dan een signaal dat de knuffelsessie er misschien iets te wild aan toe gaat. Ook zie je dit vaak bij honden die helemaal vastgepakt worden door bv kinderen.

Als jullie buiten wandelen en er komt een hond op jullie af, welke signalen zie je dan bij jouw hond? Vindt hij het spannend en zie je de signalen oplopen?

Als jullie ergens ontspannen wandelen en je merkt ineens dat je hond zich anders gedraagt (langzamer gaat lopen, plotseling gaat snuffelen of juist gaat trekken aan de lijn), kijk dan eens of je signalen kunt waarnemen. Mogelijk ruikt, hoort of ziet hij een spannende prikkel.

Als er bezoek binnen komt, welke signalen laat je hond dan zien? Deinst hij achteruit? Gaan die oortjes in zijn nek? Tongelt hij? Of komt hij vol enthousiasme het bezoek begroeten met ook hier een scala aan signalen.

Als er kinderen aan het spelen zijn met een hoop herrie of iemand verheft zijn stem, hoe reageert de hond dan? Welke signalen zie je?

Als je aan het spelen bent met je hond, welke signalen laat hij dan zien?

Bij die laatste vraag zal je mogelijk denken; “Maar dat is toch een leuke situatie?”. Klopt! Een hond die bang is voor bezoek zal signalen vertonen. Maar sta je klaar met de riem om te gaan wandelen, dan zul je ook signalen zien. Bij positieve opwinding komt ook stress om de hoek kijken. Stress hoeft namelijk helemaal niet negatief te zijn! Zowel positieve stress als negatieve stress doen een schepje in de stress-emmer van je hond. Dus ook tijdens het spelen zal je hond door middel van lichaamstaal gaan communiceren met je. Door hier meer oog voor te hebben ga je jouw hond steeds beter kunnen gaan lezen en hierop gaan anticiperen.

Wantrouwend

Je hond bedoelt: “Jij fronst als je iets niet helemaal begrijpt. Ik kan dat ook! Geef me wat tijd om de situatie te beoordelen.“

4

Onzeker

Nee, je hond is niet moe! Dit betekent: “Ik voel mij niet op mijn gemak en probeer om te gaan met de situatie. Stuur mij alsjeblieft duidelijke signalen, zodat ik weet wat er aan de hand is!” Dit kan gebeuren als honden niet zeker weten wat er vervolgens zal gebeuren (ga je alleen naar buiten, neem je de hond mee?). Gapen is een manier om te kalmeren.

5

Gestrest

Lippen likken is niet alleen voor hongerige mensen! Dit betekent: “Ik worstel met de situatie, omdat de onzekerheid van de situatie me ongemakkelijk maakt. Stuur mij alsjeblieft duidelijke signalen dat alles in orde is en ik zal ontspannen!”

6

Ijsberen

Je hond bedoelt: “ik begrijp niet wat er gebeurt. Ik voel dat er iets mis is, dus ik kan me niet ontspannen.”

7

Nerveus/ waakzaam

Je hond bedoelt: “Ik voel dat er iets vreemds aan het gebeuren is en ik vraag mij af wat het is. Ik ben helemaal niet ontspannen, ik moet bepalen of er een dreiging is of dat er actie moet worden ondernomen. Geef me wat tijd om dingen uit te werken, en raak me alsjeblieft niet aan, omdat ik hierdoor kan schrikken en defensief kan reageren.”

8

Vermijding

Pas op, je hond bedoelt: “Ik voel me angstig en wil hier graag wegkomen. Forceer me alsjeblieft niet om in deze situatie te blijven, anders kan ik bijten omdat ik me rot voel.”

9

Wegkijken

Jouw hond waarschuwt je: “Ik weet dat je er bent, maar ik vraag je om mij niet te benaderen. Dring alsjeblieft niet aan, ik ben niet blij om hier op dit moment te zijn.”

10

Bang

Je hond is bang en heeft jouw hulp nodig! “Oh nee, als ik maar kon verdwijnen. Probeer mij alsjeblieft niet aan te raken of te troosten, ik ben te bang om elke interactie op dit moment te verwelkomen. Je houding ten opzichte van deze enge situatie zal me geruststellen en troosten.”

11

Verdediging vanuit angst

Duidelijke waarschuwingssignalen: “Plotselinge bewegingen of geluiden kunnen mij doen blaffen of me terugtrekken onder een tafel of bank, om te proberen mezelf veilig te voelen. Maar als je erop staat om bij mij te zijn en mij te benaderen, word ik misschien agressief (door angst) en bijt. Blijf alsjeblieft weg. Geef mij geen aandacht, zelfs als je het goed bedoelt!”

12

Agressief

Heel gemakkelijk om te zien: “Blijf van mij weg, anders zal ik je bijten. Ik waarschuw je!”
Dus wees voorzichtig en benader NOOIT een hond in zo’n staat. Zorg ook dat je geen plotselinge beweging maakt.

 Stemgeluiden en vocalisaties

Honden communiceren niet enkel via lichaamstaal maar ook door bv vocalisatie.

Grommen: 

Grommen is een belangrijke vorm van communicatie bij honden en kan verschillende betekenissen hebben, maar wordt helaas gezien als ongewenst gedrag. Straf grommen nooit af, maar zie het als een vraag waarin je opzoek gaat naar het antwoord. 

Wou je misschien wat afnemen wat voor je hond waardevol is? Ga dan ruilen, met iets dat je hond als een grotere beloning aanziet, een lekker worstje, een balletje… Zou bouw je het vertrouwen op en laat je zien dat je hem begrijpt en zijn grenzen accepteert. Stel dat ik plots zomaar wat uit je handen rits zonder eerst te vragen? Wat zou je eerste reactie dan naar mij zijn?

Grommen wordt immers vaak gebruikt als een waarschuwingssignaal. Het is de manier van je hond om aan te geven dat hij zich ongemakkelijk of bedreigd voelt. Het kan betekenen dat hij wil dat je op afstand blijft of stopt met wat je doet. Het is belangrijk om dit signaal serieus te nemen en de oorzaak van het ongemak te identificeren om conflicten te vermijden.

Soms gromt een hond als reactie op fysieke pijn of ongemak. Dit kan variëren van lichte irritatie tot ernstige pijn. Als een hond onverklaarbaar gromt, moet je overwegen dat er een medische aandoening of letsel kan zijn dat aandacht behoeft. Het is  dan verstandig om een holistische dierenarts te raadplegen om de gezondheid van je hond te controleren.

Ook blaffen is een veelvoorkomende vorm van communicatie bij honden, dat vaak frustratie creeert in veel gezinnen. Wanneer je hond begint te blaffen als reactie op onbekende geluiden of bezoekers, is dit vaak een waarschuwingssignaal. Hij probeert jou en anderen op de hoogte te stellen van mogelijke indringers of ongewone gebeurtenissen in de omgeving. Het is voor je hond fijn dat je accepteert dat hij zijn taak erg serieus neemt. Uiteraard is het niet de bedoeling dat het blaffen een aanslag op je hond zijn welbevinden vormt. Blijft je hond echter eindeloos, doorblaffen, blaffen naar bezoek, blaffen naar voorbijgangers etc

Ga dan aan de slag met de oefening bij materialen. Belonen van rustig gedrag. Bel desensibilisatie en de negatieve ass met bezoek keren naar neutraal.

Soms blaffen en grommen honden uit pure opwinding en plezier. Dit gebeurt vaak tijdens het spelen of wanneer ze zich in een vrolijke bui bevinden. Het is een manier voor hen om hun enthousiasme te uiten. Gaat je hond tijdens spel plots happen en opspringen dan staak je best even het spel. Waarschijnljk heb je signalen gemist die aangave dat het spel te lang doorging, was de spanning al aan het opbouwen, of ben je onbewust frustratie aan het opbouwen door je hond bv nooit te laten winnen bij een partij tug of war.

Las tijdens spel eens wat vaker een pauze in. Dit kan door wat voer over de grond uit te strooien, dit haalt je hond uit de opwinding van het spel. Als hij al het lekkers heeft gevonden, nodig hem dan weer uit om te spelen.

 Laat je hond ook eens winnen, laat het trektouw los en kijk hoe je hond hierop reageert. Waarschijnljk komt hij je dan zelf uitnodigen om weer verder te spelen.

Blaffen kan ook een teken zijn van angstige emoties. Als je hond bijvoorbeeld blafte tijdens bezoek, kan dit wijzen op angst.

Onze honden kunnen ook huilen, welliswaar zonder dikke krokodille tranen. Het janken of huilen van een hond kan verschillende emoties en behoeften weerspiegelen:

• Eenzaamheid: Janken of huilen komt vaak voor wanneer een hond zich eenzaam voelt en verlangt naar gezelschap. Gebeurt dit vaak wanneer je weg bent en kan een teken zijn van separatieangst.
• Fysiek ongemak: Als je hond jankt of huilt, kan dit wijzen op fysiek ongemak, zoals pijn, honger of dorst. Het is belangrijk om te onderzoeken of er een duidelijke oorzaak is van dit gedrag en te zorgen voor de behoeften van je hond.
• Opwinding of vreugde: Sommige honden janken uit opwinding, vooral wanneer ze hun mens zien thuiskomen na een lange dag. Dit is vaak een uiting van vreugde en enthousiasme.

Piepen of jengelen: Piepen of jengelen is een andere manier waarop honden hun behoeften en emoties kunnen uiten:

• Vraag om aandacht: Als je hond piept, kan dit een manier zijn waarop hij vraagt om aandacht of genegenheid. Hij wil misschien spelen, geaaid worden, of interactie hebben met jou.
• Ongemak of pijn: Piepen kan ook optreden als je hond fysiek ongemak ervaart. Het kan een teken zijn van pijn, ongemak, of een gezondheidsprobleem dat aandacht behoeft. Het is belangrijk om de oorzaak van het piepen te achterhalen en indien nodig medische hulp in te schakelen.

Geurcommunicatie

• We vinden het vaak vies als onze hond aan poep ruikt of urine oplikt van andere honden. Vaak moeten ze er dan ook nog een keer over heen plassen. Wat voor veel ergernis zorgt bij de mens. 
• Maar. Hiermee gaan ze met hun omgeving en andere honden communiceren.

Geur is een belangrijk zintuig voor onze honden. Hun reukvermogen is buitengewoon sterk en gevoelig, wat hen in staat stelt om subtiele geursignalen van andere dieren en zelfs mensen waar te nemen. 

Honden markeren hun territorium en laten informatie achter voor andere honden door urine of ontlasting op specifieke plaatsen achter te laten. Dit is een manier om aan te geven dat een bepaald gebied al geclaimd is.

Wanneer honden elkaar begroeten, snuffelen ze vaak aan elkaars snuit, mond, en anale gebieden. Dit gedrag stelt hen in staat om informatie te verzamelen over de andere hond, zoals geslacht, gezondheidstoestand en zelfs gemoedstoestand. Het is een vorm van sociale communicatie tussen honden.

• Honden kunnen veel informatie verkrijgen uit de geur van elkaars urine. Ze kunnen detecteren of een andere hond mannelijk of vrouwelijk is, of hij/zij in de vruchtbare periode zit, en zelfs informatie over de algehele gezondheidstoestand van de andere hond.
• Elke hond heeft een unieke lichaamsgeur, en andere honden kunnen deze herkennen. Dit helpt bij het identificeren van bekende honden en het opbouwen van sociale banden.
• Honden kunnen veranderingen in de geur van andere honden waarnemen die verband houden met emoties. Bijvoorbeeld, wanneer een hond bang is of gestrest raakt, kan zijn geur veranderen, wat andere honden kunnen oppikken.
• Honden zijn zelfs in staat  om de geur van menselijke emoties waar te nemen. Ze kunnen bijvoorbeeld de geur van angst of blijdschap bij mensen detecteren, wat hun gedrag ten opzichte van mensen kan beïnvloeden.

Het reukvermogen van honden stelt hen in staat om een rijke en gedetailleerde wereld van geuren waar te nemen die voor mensen vaak verborgen blijft. Dit is een cruciaal onderdeel van hun communicatie en interactie met andere dieren en mensen. Het begrijpen van hoe honden met geur communiceren, kan ons helpen om beter met hen om te gaan en hun behoeften en emoties te begrijpen.